[LinuxFocus-icon]
Ev  |  Erişimdüzeni  |  İçindekiler  |  Arama

Duyumlar | Belgelikler | Bağlantılar | LF Nedir
Bu makalenin farklı dillerde bulunduğu adresler: English  Castellano  Deutsch  Francais  Nederlands  Turkce  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
tarafından Katja Socher
<katja(at)linuxfocus.org>

Yazar hakkında:

Katja LinuxFocus'un Almanya edtörüdür. Tux,sinema ve fotoğraf hoşlandığı şeylerdir. Kendi sayfası bağlantısından bulunabilir.



Türkçe'ye çeviri:
Ayhan Kanmaz <kanmaz(at)be.itu.edu.tr>

İçerik:

 

Tamamen yeni bir dünya: penguenin ülkesini Tux rehberliğinde keşfedin.

[illustration]

Özet:

Bu makalede Linux maskotu olan Tux kendi ülkesine yapılacak yolculuğa rehberlik yapacak. Tux büyük bir olasılıkla yeni ziyaretçiler için bazı kavramları açıklayacak ve onlara Linux nasıl keşfedebilecekleri konusunda bazı ipuçları verecek.

 

Merhaba (Giriş)

Merhaba! Ben Tux, Linux pengueni ve henüz az bilgisi olanlar için bu harika ve garip dünyadaki ilk turistlere bugün rehber olacağım. İlk turdan sonra ilgilendiğiniz alanı keşfedebilirsiniz.

 

Buraya gelmek

Turumda buraya zaten daha önceden geldiğinizi kabul ediyorum zaten Linux sisteminizde çalışıyor. Bu tur paketinin hala çok genel olmadığını ve sizin turunuzu kişisel olarak ayırmak zorunda kaldığınızı biliyorum. Fakat belkide bu size ilk pozitif sürprizdir: oda ayırmak ( Linux kurmak ), gerçekten çok kolaydır! Birazcık zor olabilecek tek taraf bölümlendirme işidir. Eğer yeni dağıtımlardan birini kullanıyorsanız otomatik bölümlendirme herşeyi kolay yapacaktır. Fakat otomatik bölümlendirme yapmak istemiyorsanız tabiki bölümlendirme işlemini kendi başınıza yapabilirsiniz. Bütün dağıtımlarla gelen kılavuz kitaplarını okumak size yardım edebilir. Fakat en sonunda sisteminizi nasıl bölebileceğiniz konusunda tek karar verecek ve nasıl kullanıcağınızı bilecek kişi sizsiniz. Eğer hiç bir fikriniz yoksa işte size bir kaç ipucu:

İyi bir Linux kurulumu için en azından 2 GB disk alanına gereksiniminiz var.
Linux için 4 bölüm oluştur:

Öyleyse, Linux makinanda yüklü ve çalışır durumda ve bizim ulaştığımız yer.
 

Pasaport Kontrolü

Burada kullanıcı adı ve şifresi vermek zorundayız ve genellikle nerede konaklayacağımıza karar veririz. Eğer pasaport işleminin önemli olamdığını düşünüyorsanız, buna otel odasının açkısıymış gibi bakabilirsiniz ( aslında 100% doğru değil ). Bir tane olmasının iyi olduğunu düşünürseniz, böylelikle diğer insanlar sizden izin almadan giremezler . Bu yolda kendi beğendiğinizi seçebilirsiniz, aynı zamanda aynı bilgisayarı kullanan diğer insanların ki ise tamamen farklı olabilir. Kendi zevkinize göre kendi dünyanızı yaratabilirsiniz!
Doğru bir hesapla ( kullanıcı adı ve şifre ) herkes penguenin ülkesine girebilir!
Şifrenizi değiştirmek için bir kabuk açın ( bu windows altında dos pencerisi açmaya benzer. "Terminal" altındaki menünün içinden xterm seçerek başlatabilirsiniz.) daha sonra ise passwd yazın. Daha sonra değiştirmek istediğiniz şifreyi yazmak zorundasınız, daha sonra ise yeni şifreyi heceleme hatalarını önlemek için iki kere girmek zorunda kalacaksınız. Linux büyük küçük harf duyarlıdır buna dikkat etmelisiniz
Eğer mümkünse root olarak sisteme girmekten kaçınmalısınız çünkü normal bir kullanıcı olarak sisteme zarar verebilme şansınız çok azdır. Root normal bir kullanıcının yapamayacağı bütün normal kullanıcıların hesabına erişmek gibi işlemeri yapabilen süper kullanıcıdır. Öyleyse özellikle eğer sistemde yeni iseniz, kullanıcı olarak girmek çok daha güvenlidir. Çünkü normal bir kullancının zarar verebileceği tek şey kendi hesabıdır ve genel sisteme bir zarar veremez. Eğer normal bir kullanıcı henüz eklemediyseniz ( istediğiniz kadar kullanıcıya sahip olabilirsiniz. ) bunu yapabilmeniz için iki olasılık:
1) Grafiksel çözüm
Yeniz bir kullanıcı yaratmak için root olmanız gereklidir. Öyleyse sisteme kullanıcı olarak girmişseniz yeni bir kabuk açın ve su yazın ve daha sonra root şifresini girin ( veya root olarak sisteme girebilirsiniz ). Daha sonra ise linuxconf komutunu çalıştırın. Program başladığında "Users" altında "Config" 'i seçin, daha sonra ise "User Accounts" altından "Normal"'i seçin ve oradanda "Add". Şimdi kullanıcının adını yazın, ve seçimlik olarak ait olduğu grubu,vb ... Daha sonra "Accept" seçeneğini seçin. Karşınıza şifreyi soran bir pencere çıkacaktır. Şifreyi girip "Accept"'i seçin. Tekrar bir pencere çıkacaktır ve buna yine şifreyi yazın ve "Accept"'i seçin. Artık yeni kullanıcı adı yaratıldı ve root olarak sistemden çıkabilirsiniz.
2) Kabuk kullarak çözüm
Önce root olmalısınız ( yukarıda nasıl root olabileceğiniz yazıyor). Bir kabuk açın ve useradd yazıp yeni hesap için bir kullanıcı adı yazıp enter tuşuna basın. Diğer adımda ise yeni bir şifre vermek zorundasınız. Bunun için passwd yenikullanıcıadı yazın. Şifre doğrulamalarını yaptıktan sonra "passwd: all authentication tokens updates successfully" mesajını almanız gerekmektedir. Artık yeni kullanıcı oluşturuldu, sistemden root olarak çıkmak için exit yazın. Eğer tekrar root olmanız gerekiyorsa su komutunu yürütebilirsiniz. Normal kullanıcı olmak için tekrar exit yazın  

Nakliye

Diğer sistemlerdeki gibi nakliye olarak fare ve klavye kullanacaksınız. Fakat Linux ile üç tuşlu fare kullanmak çok yaygındır. Genellikle iki tuşlu fareler her iki tuşa aynı anda basıldığında üçüncü bir tuş çalışıyor kabul edilerek üç tuşlu gibi çalıştırılabilir ve üç tuşlu farenin çok daha rahat olduğunu göreceksiniz.
Ortadaki tuş seçtiğiniz daha önce taranmış ve sol tuşla seçilmiş bir yerin kopyasını verebilir. Bu çok hoş ve sık kullanılan bir özelliktir.

 

Konaklama

Beş yıldızlı otelden ucuz ve basit bir otele hatta bir kamp çadırına kadar bütün konaklama çeşitlerini seçebilirsiniz. Hepsi size kalmış. Boş disk alanı ve zevkinize göre konaklamayı seçebilirsiniz ve istediğiniz zaman bunun değiştirebilmeniz mümkündür. Sisteme girdiğiniz zaman görüntü yötenicisi ile menü listesinden istediğiniz oteli seçebilirsiniz. Popüler seçenekler Gnome, KDE, window maker, fvwm, icewm,... Otelinizi gerçekten çok dikkatli seçmeniz gerekir çünkü iyi bir tatiliz konaklama yerini ne kadar sevdiğinize bağlı olduğunu biliyoruz.

 

Sanal odalar (Sanal masaüstleri)

Özellik olarak seçtiğiniz konaklama yerinde bulacağınız herşey sanal masaüstleridir. Sisteme genellikle bunlardan dört tane gelir ancak isterseniz bunları değiştirebilirsiniz. Böylelikle, bir masaüstünüzü internette sörf yapıp e-postalarına cevap vermek için kullanabilirsiniz, diğerini ise grafik işleme programı olan gimp ile değişik grafikler yaratmak için kullanabilirsiniz, ötekinde ise yine e-postalarınızı yazabilir, en sonuncusunu da istediginiz iş için ayırabilirsiniz. Sizin çalışma ortamınızı ayarlamak için gerçekten çok yardımcı olur.
Bir odadan diğer bir odaya gitmek için sayfa numarasının üzerine tıklamanız yeterlidir.

 

Yeme ve İçme

Seçeneğin çok büyük olduğunu göreceksiniz. Eğer gnome veya kde masaüstlerinden birini tercih etmişseniz, farenin sol tuşu yardımıyla panelin sol alt köşesine tıklayarak ulaşabilirsiniz. Diğer konaklama yerleri içinse ekranın boş bir tarafında fareye tıklayarak menüye ulaşabilirsiniz. KDE ve Gnome'da genellikle yüklenen yeni programlar otomatik olarak menünüze eklenirlerken pencere yöneticileriyle kendi menülerinizi kendiniz yenileyebilirsiniz. Yine de seçeneğinz aynı olabilir.

 

Gnome and KDE

Daha önce Windows dünyasında bulunduğunuz gibi herşeyin benzer bir şekilde olduğunu göreceksiniz. Daha önce haklarında çok yazıldığı ve bir çok belgesi olduğu için ( sadece yardım tuşunu tıklayın www.gnome.orgve www.kde.org adreslerini inceleyin) burada bunlardan daha fazla sözetmeyeceğim.
İyi söylemek istediğim birşey var : Yapılandırmada fareyi ayarlarken benim gerçekten hoşlandığım "sloppy mouse" (KDE'de "focus follows mouse" , Gnome'da ise enter only "when does mouse pointer affect the input focus?" cevap olarak seçilmelidir.) ayarını deneyin. Sistem ilk kurulduğunda zaten windowsda çalıştığı gibi "click to focus" ayarı ile gelir. Yeni ayar ilk başta değişik gelebilir ancak belirli bir zaman sonra muhtemelen onsuz yapamayacağınız bir ayar olacaktır...

Belki de Windows ülkesine benzer şeyler istemiyorsunuz ve buna benzeyen yerler için endişeleniyorsunuz. Bir sürü başka seçeneğiniz var! Pencere yöneticileri genellikle daha az özelliklidir ve simgeleri doğrudan olarak arkaplan üzerinden hareket ettiremezsiniz. Bir sürü pencere yöneticisi vardır, ve hoşunuza gideni bulmak için onları deneyebilirsiniz. Bunların hepsi istediğiniz gibi sizin sevdiğiniz gibi kişiselleştirilebilir gör ve hissete sahiptir.

 

Window Maker

Bu grafik olarak çok hoş tasarlanmış gör ve hissete sahip bir pencere yöneticisidir. Bununla ilgili daha fazla konuşmamamın tek nedeni zaten Georges' un bunu anlatmasıdır. Öyleyse, Window Maker, the spirit of NeXTStep adresine gidin ve son kararınızı vermeden önce bu fantastik pencere yöneticisini gerçekten denemelisiniz.  

IceWM

Diğer hoş ve çok bilinen pencere yöneticisi IceWm'dir. Görünüşünü değiştirmek için ayar dosyalarını değiştirmenin gerektiği çok az masaüstü yöneticilerinden biridir. Ayarlamak için ~/.icewm dizinini açıp aşağıdaki dosyaları kopyalayın:
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/preferences ~/.icewm/preferences
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/toolbar ~/.icewm/toolbar
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/winoptions ~/.icewm/winoptions

Şimdi bu dosyaları istediğiniz şekilde değiştirmek zorundasınız. Bu makalenin konusu bunun anlatılması olmadığından tek söyleyebileceğim şey: dosyalarla oynayın.

 

Oda Servisi, lütfen

Ne çeşit bir otel seçmiş olduğunuz önemli değildir. Oda servisi tercihi konusunda tamamen özgürsünüz. Linux altında çalışan birçok dosya yöneticisi vardır. Onlarla dosya kopyalayabilir, silebilir, yerini değiştirebilir veya ne yapmak istiyorsanız onu yapabilirsiniz.
Sizin için yeni bir kavram izin kavramı olabilir. Linux'da bütün kullanıcıların kendi dosyalarını sakladıkları dizinleri vardır. Tabi ki, bilgisayarınıza bağlanan başka birilerinin sizin dosyalarınızın bazılarını veya hepsini görmesi için hoş olabilir. Bazen gerekli bazı dosyalara insanların yazmasına izin vermek kullanışlı olabilir. Eğer yazılabilir ve çalıştırabilir bir dosyanız varsa ve bilgisayarına bağlanan insanların o dosyayı çalıştırmasını istiyorsanız diğerlerine çalıştırma hakkı verebilirsiniz. Bazen herkese hak vermek bazen sadece bazılarına hak vermek istersiniz. İşte bu Linux'un farklılığıdır siz kendinizinkine sahipsiniz, özelleştirilmiş bir grupun da hakları olabilir bütün diğer kullanıcılar gibi. Eğer root iseniz istediğiniz gibi gruplar oluşturabilirsiniz.

İnsanların dosyalarını görmelerine izin vermek için kendi ev dizininizde okuma ve çalıştırma hakkı vermelisiniz çünkü diğer türlü sizin dizininize ulaşamyacaklardır. Daha sonra bütün dosyalarınıza kimin ne kadar ulaşabileceğine kara verebilirsiniz.
Konqueror örnek olarak internette gezinti de yapabiliceğiniz güzel bir masaüstü programıdır, ancak buna benzer bir sürü vardır.
Tux ülkesine ilk yolculuğunuzda oda servisinin hoşunuza gitmesi muhtemeldir ancak daha sonra daha çok geldikçe, kabuk ile işlemleri çözmenin daha uygun ve hoş olduğunu göreceksiniz. Birçok kere tekrar eden işlemler için kabuk programlama kullanabilirsiniz. Ayrıca komutları ve sözcükleri bitirmek için (otomatik tamamlama) Tab tuşunu kullanabilirsiniz ve daha önceki komutlara ulaşmak için ok tuşlarını kullabilirsiniz.
Kabuk ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için Manuel Muriel Cordero'nun yazdığı şu iki makaleyi okuyabilirsiniz: Basic UNIX commands and GNU file utilities.
Ve tabiki benim ve Guido'nun Kabuk programlama ile ilgili şu makalesini okuyabilirsiniz: Shell Programming.

 

A Otel güvenliği

Diğer insanların ev dizininde değişiklik yapmamasını istiyorsanız tek yapabileceğiniz işlem dosya hakları değildir, eğer bir yere gidecekseniz ve bilgisayardan çıkmak istemiyorsanız ekranı kilitleyebilirsiniz. Sadece kabuk ekranında xlock yazarak ekranı kilitlersiniz, geri döndüğünüzde ise tekrar bilgisayarı kullanmak için şifrenizi girmeniz gerekmektedir. Daha sonra aynı şekilde kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.

 

Postahane

Evde kalmak zorunda kaldığınızda ve sevdiklerinize birşeyler yazamazsanız veya posta kartı göndermezseniz tatiliniz ne olur. Tabi ki bu penguen diyarında sorun değildir.
Basit mektuplar yazmak için çeşitli programlar bulabilirsiniz. Serbest olarak kullanılanlardan bazılar şunlardır: Ted, Kword, Abiword , Staroffice... Bazı satın alınabilinenler ise Applixware ve WordPerfect.
Eğer bu programları sadece evde kullanacaksanız ve mektup bankaya veya arkadaşınıza mektup yazmak gibi işlerde kullanacaksanız bunun için bütün uygun programlar işinizi görecektir. Size uygun gelen birini kullanabilirsiniz. Ted için şu makaleyi okuyabilirsiniz: Discovering Ted. Kword ve Abiword'le ilgili olarak şu anda Kword'un daha az özelliği olduğunu ancak Abiword'un daha az kararlı olduğunu söyleyebilirim. Fakat her ikisi de hızlı gelişen araçlar ve gelecekte güvenilir ve gelişmiş araçlar olacaklar. StarOffice birçok özelliği destekler ancak birçok insan sevmez çünkü oldukça hantaldır. ( iki makeleyi okuyabilirsiniz. The StarOffice Suite and StarOffice for Linux). Bunlarla uğraşın ve size uygun olup olmadıklarını görün. Applix veya WordPerfect'de satın alabilirsiniz. Ben daha önce hiç WordPerfect ile çalışmadım, bu nedenle sadece Applix ile ilgili birşeyler söyleyebilirim. StarOffice'den daha fazla özelliğe sahip ve çalışırken kendimi çok rahat hissettim. Fakat bu karara kendiniz deneyerek karar verin.
Tabi ki bunlardan başka sunum araçları, hesaplama tabloları, adres defterleri ve planlama araçları da Linux'da bulunmaktadır.

knote diye adlandırılan ve benim gerçekten sevdiğim ve post-it sticker'a benzeyen bir program vardır. Bir sürü notu açık olarak ekranınızın değişik yerlerinde tutabilirsiniz. Unutmamanız gereken önemli randevularınızı veya yapmak zorunda olduğunuz acil işleri yazmak her zaman iyidir.

Pdf dosyalarını okumak: xpdf olarak adlandırılan programı kullanabilirsiniz. Kabuk ekranında xpdf yazıp daha sonra açmak istediğiniz dosyayı yazmanız yeterli olacaktır veya dosya yöneticisinden açabilirsiniz. Diğer bir olasılık ta acroread programını acroread yazıp daha sonra açmak istediğiniz dosyayı yazarak çalıştırmanızdır.

Internet & E-posta: Tabiki internette gezinmek sorun değildir. Konqueror'dan dosya yöneticisi olarak daha önce söz etmiştim, ancak aynı zamanda her geçen gün daha popüler olan bir internet tarayıcıdır. Diğer tarayıcılar örnek olarak Netscape ve Operadır.
Ve birkaçtane e-posta programı vardır, kmail, netscape, mail, mutt, ...

Belki sadece e-posta yazmak istemiyorsunuz ve aynı zamanda bazı resimler ve belgeler de göndermek istiyorsunuz. Bunların hepsini biraraya koymak ve sıkıştırmak güzel olur. Böylelikle veri çok yer kaplamaz.
Güzel, eğer onları tux ülkesine göndermek istiyorsanız sıkıştırmak için sadece şunu yazın:
gzip dosyaadi.uzt.
Daha sonra sıkışmış dosya şu şekilde olacaktır: dosyaadi.uzt.gz. Eğer sunshine.jpg dosyanı sıkıştırmak istiyorsanız şunu yazın:
gzip sunshine.jpg
ve artık sunshine.jpg.gz olarak kayıt olacaktır.
Biraz daha fazla sıkıştırmak için bzip2 kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için man bzip2 sayfasına gözatın.
Birçok dosyayı bir arşiv dosyası yapmak için için tar komutunu şu şekilde kullanabilirsiniz:
tar -cvf dosyadi.tar dizinler/dosyalar
sunshine.jpg ve moonlight.jpg dosyalarını resimler.tar olarak kaydetmek istersen
tar -cvf resimler.tar sunshine.jpg moonlight.jpg.
Dosyaları beraberce paketleyip sıkıştırmak içinse :
tar -cvfz dosyalar.tgz dosya1.uzt dosya2.uzt
cvfz seçenekleri c arşiv yarat, z sıkıştır, f dosya.tgz yap,ve v ise dosya adlarını ekrana görüntüle seçenekleri için kullanılır.
Böyle bir arşiv dosyasının içerine bakmak için:
tar -tfz dosya.tgz
t parametresi arşiv dosyasının içeriğini verir. gz dosyalarını açmak için sadece şunu yazın:
gunzip dosya.ext.gz.
gunzip sunshine.jpg.gz komutu sunshine.jpg dosyasına ulaşmak için kullanılır. Artık sunshine.jpg.gz dosyası olmayacaktır.
Arşiv dosyasını açmak için:
tar -xvf dosyasını.tar.
x arşiv dosyasını aç demektir.
Sıkıştırılmış ve paketlenmiş bir arşiv dosyasını açmak içinse:
tar -xvfz dosya.tgz
x dosyayı açmak için kullanılır.

Eğer dosyayı dışarı veya hem içeri hem dışarı gönderecekseniz penguen ülkesinde şu komutu kullanmak iyidir: zip. Öyleyse şunu yazın:
zip -r dosyaadi.zip dosyalar.
sunshine.jpg ve moonlight.jpg dosyalarını pictures dosyası olarak kaydetmek için şunu yazın:
zip -r pictures.zip shunshine.jpg moonlight.jpg.
-r parametresi sadece dosyaları değil aynı zamanda dizinleri de sıkıştırmak için kullanılmıştır.
ziplenmiş dosyayı açmak için:
unzip dosyaadi.zip.

Bu ve benzeri işleri yapabilmek için tasarlanmış gnozip gibi grafiksel programlar vardır.

 

Görüntü ve Sesler

Buraya kadar ulaştınız ve sizin için doğru konaklamayı buldunuz ve diğerleri ile nasıl etkileşebileceğini biliyorsunuz. Tatilinizin hoşunuza gitmesini istiyorsunuz, peki aktiviteler nelerdir ?

Birçek turist buraya geldi çünkü programlama yapmak veya nasıl programlama yapıldığını öğrenmek istiyorlardı. Ve gerçekten Linux bunun için bir cennet gibidir. Birçok programlama dili kullanılabilir ve bunların çoğu da ücretsizdir. Sadece bunları indir ve yükle. Tek gereksinimin olan şey bir metin editörüdür. Metin editörü olarak kullabilecekleriniz: nedit, vi, emacs, kedit, kate, joe.....
( Bu makaleleri okuyun: nedit ve vi eğer hoşunuza giderse.)
Eğer yorumlayıcı kullanan bir dil ise ilk satırında yorumlayıcısının yolu olmalıdır. Daha sonra programı yazın, kaydetin ve ona çalıştırma hakkını verin. . Eğer derlenen bir dil ise çalıştırmadan önce derlemeniz gerekir. Çalıştırmak için sadece ./yazdığındosyaadı demeniz yeterlidir.
Birçok dil için başlamanıza yardımcı olacak çok güzel kaynakları Internet üzerinde bulabilirsiniz.
Eğer Perl ile ilgileniyorsanız Guido'nun Perl ile ilgili makalelerini okuyabilirsiniz: :
Perl part I
Perl part II
Perl part III
Örnek:
Perl'de (yorumlayıcı ile çalışır) ilk satır şöyle olmalıdır:
#!/usr/bin/perl
C ( derleyici ile çalışır ) ile yazılmış bir programı derlemek için:
gcc -Wall -o finalprogram dosya.c

Eğer buraya sadece eğlence için geldiyseniz, bunun içinde bir sürü program var. Çizim yaparak yaratıcı olmak istemeniz veya sadece güzel müzikler dinlemek istemeniz farketmez, oyun oynamak için veya ne yapmak isterseniz onun için uygun program vardır. Kaçırmamanız gereken gerçekten güzel Gimp, Sketch, Blender gibi grafik programları vardır.
Hangi programların olduğunu görmek için aşağıdaki bağlantılara bakabilirsiniz:

Bunlardan başka aradığınız yeni programları bulabileceğiniz başka adresler de vardır. Eğer yeni bir uygulama hoşunuza gittiyse sadece onu bu adreslerden yüklemeniz yeterlidir.

Henüz Linux için Windows kadar çok program yoktur, ancak yasal olmayan yollar ile program kullanmak istemiyorsanız Linux'da kullanabileceğiniz daha fazla program bulabilirsiniz çünkü programların çoğu serbest olarak dağıtılır veya çok ucuzdur.

 

Fazladan tur için rezervasyon

veya bir yazılım kurmak
Yeni bir yazılım kurmak için öncellikle root olmanız gerekir.
Programı internetten indirmeden önce dağıtımının CD'sinde olup olmadığını kontrol edin. Genellikle başlangıç sürecinde yüklenen daha fazla programı CD'ye koyarlar. Bu CD'nin içindeki yazılımlar paketler içinde gelirler. İki paket biçimi bulunmaktadır : deb ve rpm. Burada size daha sık kullanılan rpm biçiminin nasıl açılacağını anlatacağım.
Paketi kurmak için gnorpm veya kpackage gibi grafiksel programları kullanabilirsiniz veya "rpm -i" kabuk komutunu kullabilirsiniz.
Başka programları gerektirmeyen paketleri kurmak kolaydır.Sadece şu komutu yürütün:
rpm -vi paket_adi.rpm
Eğer kurmak istediğiniz paketin çalıması için başka paketler de kurmanız gerekiyorsa bu biraz daha karışıkdır. . Eğer programın dağıtım CD'sinde varsa büyük bir olasılıkla kütüphaneleri de aynı CD'de vardır. Öncelikle programı kurarken hangi bağımlılıkları istediğini ve hangi hataları verdiğini kontrol edin.
Mandrake'nin urpmi adında hangi paketlerin hangi CD'de olduğunu ve bağımlılıklarını bilen bir programı vardır.

"urpmi make"
komutu örnek olarak program derlemek için kullanacağınız yazılım programı make' i sistemine yükler.

Programların sürümlerini yükseltmek için -i parametresi yerine -U parametresini kullanabilirsiniz:

rpm -vU package_name.rpm
rpm ile neleri yüklediğinize bakmak için şu komutu yürütebilirsiniz:
rpm -qia
ve onu tekrar sisteminizden kolaylıkla kaldırabilirsiniz. Sistemden kaldırmak için sadece -e parametresini kullanmak gerekmektedir:

"rpm -e paket_adi."

İnternetten bir paket:
İnternetten indirdiğiniz bir paketi yüklemenin zor kısmı, sizin sistem için nasıl yüklendiğini izlemeniz gerektiğidir. . Farklı dağıtımlar arasında bir paket çalışabilir veya çalışmayabilir. Diğer durum için yukarıda anlatılan durum geçerlidir.

Kaynak koddan yükleme:
Çok korkunç geldiğini biliyorum ama aslında oldukça basittir:
- Paketi Aç
- README veya INSTALL dosyasında yazan talimatları uygulayın.

Genellikle şu şekilde işe yarar:
- tar zxvf dosya.tar.gz
- dosya açıldıktan sonra yaratılan dizine gidin.
- run ./configure
- run make
- run make install
Hangi dosyaların make install ile yüklendiğini görmek isterseniz, make -n install komutunu yürütebilirsiniz.

 

Haritalar veya nereye gidileceği ?

Okuyabileceğiniz mevcut birçok doküman vardır:


Kullandığınız donanımların neleri destekleyip desteklemediğini öğrenmek için :
Yazıcılar için su adrese bakın:
 

Tarih ve Felsefe

Linux Linus Torvalds kendi odasında oturur ve ufak bir program yazmaya başladığında bundan 10 yıl önce başladı ve bu ufak program 10 yıl içerisinde tam olarak gelişmiş bir işletim sistemine dönüştü. Başlanılmasının tek nedeni mevcut işletim sistemlerinin üstesinden gelmek, bilgisayarın çalışmasını daha iyi anlamak için bir eğlence idi ve bir sürü insanın sadece kullanmak için geliştirdiği çok büyük bir projeye döndü.
İlk zamanlara göre birçok şey değişti ancak ruh ve felsefenin birazı hala ayaktadır. İşletim sisteminde olduğu gibi Linux için yazılmış birçok yazılım özgür yazılımdır ve genel kamu lisanslıdır. Bunun anlamı sadece kaynak kodları görmek değil aynı zamanda onlar üzerinde istediğiniz gibi değişikler yapabilmektir. Kaynak kodları özgürce açmak ve paylaşmak yardımıyla doğru işler tekrar kullanabilir, yeni şeyler yaratmak için kullanılacak geçen süre böylelikle yapılan işlerin tekrarlanmaması ile harcanmış olur.
Dünyanın her yerindeki insanlarla birarada çalışmak programı kendi yapısı içinde çalışmak (büyük), programı çok modüler yapar. Bütün bunlar hala gelişmekte olan Linux işletim sistemini çok esnek yapar.
Birçok projede çalışan gönüllü insanlar işlerinde veya evlerinde kullanımlarında zorunlu oldukları için değil Linux felsefesini ve ruhunu sevdikleri için çalışırlar.

Umarım yolculuğunuzdan hoşlandınız ve buraya tekrar tekrar geleceksiniz ve belki burada tamemen oturmaya karar vereceksiniz belkide doğal bir gün geçireceksiniz.
Her nasılsa Yılbaşı çok uzak değil, öyleyse neden Noel Baba'ya mektubunuzun içine bir yolculuk koymuyorsunuz veya arkadaşınıza hediye olarak vermiyorsunuz!?! Eğer birazcık açık görüşlü iseniz ve ilginç bir tatile hazır hissediyorsanız, bu sizin için harika bir yolculuk olabilir.

Sadece eğlenmeye bakın!

 

Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
 talkback page 

Görselyöre sayfalarının bakımı, LinuxFocus Editörleri tarafından yapılmaktadır
© Katja Socher, FDL
LinuxFocus.org

Burayı klikleyerek hataları rapor edebilir ya da yorumlarınızı LinuxFocus'a gönderebilirsiniz
Çeviri bilgisi:
en --> -- : Katja Socher <katja(at)linuxfocus.org>
en --> tr: Ayhan Kanmaz <kanmaz(at)be.itu.edu.tr>

2002-11-02, generated by lfparser version 2.27

mirror server hosted at Truenetwork, Russian Federation.