[LinuxFocus-icon]
<--  | Ana Sayfa  | Erişimdüzeni  | İçindekiler  | Arama

Duyumlar | Belgelikler | Bağlantılar | LF Nedir
Bu makalenin farklı dillerde bulunduğu adresler: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Russian  Turkce  Polish  

[Yazarın resmi]
Guido Socher (homepage)

Yazar hakkında:

Benim ilk hesap makinam HP15c idi ve ona ilk görüşte aşık oldum.



Türkçe'ye çeviri:
Özcan GÜNGÖR <ozcangungor(at)netscape.net>

İçerik:

 

Linux için RPN Hesap Makinaları

hp-calc and tux

Özet:

RPN, Polonya Gösterilimi (Revers Polish Notation) keilmelerinin baş harfleridir. RPN, 1920 yılında Jan Lukasiewicz tarafından matematiksel ifadeleri parantezler ve küme parantezi kullanmadan yazabilmenin bir yolu olarak geliştirilmiştir. RPN'yi öğrenmek birkaç dakikanızı alır ama bu yöntem cebirsel formatlarda bir numaradır.

_________________ _________________ _________________

 

Giriş

RPN cep hesap makinaları, HP hesap makinaları ile birlikte popüler olmuştur. HP bu yöntemi 1968 yılında ilk hesap makinasında kullanmıştır. Eğer internette bir arama yaparsanız bu hesap makinalarının hayran klüplerini bulabilirsiniz. Bu nakalenin sonunda size iyi linkler verilmiştir. Günümüzde bu makinalar kolesiyoncular tarafından alımaktadır ve orjinal fiyatından daha yüksek fiyatlara satılmaktadır.

Bu makalede, Linux için bazı masaüstü RPN hesapmakinalarını tanıtacağız. SAdece HP emülatörlerine değil, HP'den bağımsız olan RPN hesap makinalarına da bakacağız.  

RPN Nedir ve Niçin RPN?

RPN hesap makinaları yığın kullanır ve bütün matematiksel işlemler bu yığının alt seviyelerinde çalıştırılır. Yığın daha sonraki işlemler için gerekli olacak sonuçları tutmak için bir bellek olarak kullanılır. Böylece RPN bir hesap makinasında parantezlere ihtiacınız olmaz. Önce bir numara girersiniz, yığına gönderirsiniz ve daha sonra girecenizi diğer sayıl ile birlikte hangi işlemi yapacağınızı söylersiniz. Örneğin şu işlemi yapmak istiyorsunuz:
(( 3 + 1 )^2 + 1 ) * 4 Bunu yapmak için şu tuşlara basacaktınız:
3 giriş
1 + ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 4)
x^2 ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 16)
1 + ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 17)
4 * ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 68)
Bu formülü girbilmek için 9 defa tuşabasmalısınız ve bütün ara işlemleri görürsünüz. Bu temek olarak bir işlemi hesap makinası olmadan beyninizden nasıl yaptığınızı gösterir. Diğer bir deyişle bu hesap makinası çok "doğal"dır. Sizin "beyniniz" nasıl çalışıyorsa o da öyle çalışır.

Eğer bunu bir cebirsel hesap makinsaı ile yapmak isteseydiniz 12 defa tuşa basacaktınız ve ara işlemleri göremeyecektiniz. Bunu avantajı şunlardır:  

Hesap Makinaları

Önce intenet tarayıcınızla test edebileceğiniz birkaç basit hesap makinaları ile başlayalım. Daha sonra güçlü hesap makinalarını tanıtacağım.
 

rpnjcalc

Bu hesap makinası Javascript kullanır. Bu benim kendi dizaynım ve herhangi modern bir taryıcıda(!) çalışır ( opera 5/6 ve netscape 4 ve konquerer hariç). Diğer bütün javascript hesap makinlarından farklıdır çünkü sayıları ve işlemleri girebilmek için klavyeyi kullanabilirsiniz. rpnjcal'ı denemek için burayı tıklayın.

Adı:rpnjcalc
Anasayfa:http://main.linuxfocus.org/~guido/javascript/rpnjcalcallver.html
Lisans:GPL

 

hp-35

Bu hesap makinası da javascrip kullanır ama gerçek bir (eski) HP-35 gibi görünür. Hemen test edebilirsiniz
-Bunu gerçekten kullanabilmek için aşağıdaki zip dosyasını indirin çünkü kullandığı resimler vardır ve yerel olrak yüklediğinizde daha hızlı çalışır. Bu hesap makinasının gerçek HP-35 işlevselliğe sahip olmadığını hatırlatalım. Örneğin sadece derece (0-360) olarak trigonometrik hesaplar yapabiliyor.

Adı:hp-35
Anasayfa:Unknown, taken from www.hpmuseum.org. Download here:hp-35.zip
Lisans:GPL

 

dc

Bu hesap makinası standart bir Unix komutudur. Bunu en eski Unix sitemlerinde bile bulabilirsiniz. Sadece basit aritmetik işlemler yapabilir ama çok çok büyük sayılarla işlemler yapabilir. Başlatmak için sadece dc yazın ve bir sayı ve "k" ekleyin (örneğin: 6k ve enter'a basın). Bu hassasiyeti tanımlar. Şimdi hesap yapabilirsiniz yığının alt seviyesini "p" ile ekrana yazdırabilirsiniz. Çıkmak için crtl-d'ye basın.

Adı:dc (desk calculator)
Anasayfa:Her unix sistemin bir parçasıdır. Linux veerisyonlarında ismi bc'dir.
Lisans:Sizin unix sisteminizdeki gibi

 

vc.pl

Bu hesap makinası perl ile yazılmıştır. İlginç bir uygulamadır çünkü tam bir vektör hesap makinasıdır. Tek bir sayı tek boyutlu bir vektör olduğundan normal bir hesap makinası olarak da kullanabilirsiniz tabi. Bütünleştirilmiş bir yardım sistemi vardır (yalnızca "help" yazın).

Adı:vc (vector calculator)
Anasayfa:http://vc-calc.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

x48

Bu bir HP48 emülatörüdür. Yani, gerçek HP kodlarını çalıştırabilirsiniz. Yalnızca bir emülatör uygulamasıdır. Gerçek HP48 ROM kodlarını yüklemelisiniz. x48, GLP lisanslıdır ama ROM'un telif hakkı HP'nindir. HP48, uzun zamandı HP tarafında üretilmiyor. 2000 yılından beri HP ROM'un indirilmesine izin vermektedir. Not: Bu tür bir hesap makinasının bilgisayar ekranında olması güzel ama gerçek bir HP48'in yerini tutamıyor. Çünkü x48 yeterince güzel bir klavyeye sahip değil. Bu yüzden kendinizi fare tıklamarı içinde buluyorsunuz ve bu işlemleri çok yavaşlatıyor.

x48 bir emülatör olduğundan, orjinal HP48 gibi bütün işelmleri yapabiliyor. Bulabildiğim en son sürümü, birkaç yıllık olan, 0.4. Ama yine de sorunsuz çalışıyor. Sürüm 0.4'ü, modern bir Linux'ta derlemek için küçük bir yamaya gereksinim duyuyoruz. Orjinal klavuzu, bazı ROm imajlarını, yamayı ve daha ileri direktifleri aşağıdaki "x48 ayrıtılar sayfası"nda bulabilirsiniz.

Adı:x48
Anasayfa:ftp://www.sunsite.unc.edu/pub/linux/system/emulators/
x48 Ayrıntıları "x48 ayrıntılar sayfası", yükleme, dökümanlar, ROm imajları (ayrıca daha fazla ROM imajları için bu makalenin sonundaki linklere bakınız)
Lisans:GPL, ancak HP ROM imajına gereksinim var

 

hp67

Bu hesap makinası gerçek bir HP67 hesap makinası işlevselliğine sahiptir ama tamamen yeniden yazılmış ve HP67'nin kodundan bağımsızdır. Bir emülatör değildir. Arayüz bir basittir (ncurses) ama işlevsellik çok iyidir. Kullanma klavuzu (man page) şeklinde hazılnamış güzel bir dökümana sahiptir. Gerçek bir HP67 gibi programlanabilir. Programlamaya başamak için "prog" yazın ve bir etikel ismi ile başlayan progarmınızı girin. "immed" ile bu moddan çıkın. Programı çalıştırmak için "run etiketiismi" yazın. Bir örenk verelim. Örneğim, biraz kullanışsız. Sadece bir kare alma fonksiyonudur ama hp67'yi nasıl programlayacağınıza ilişkin bir fikir veriyor:
prog (programlama moduna gireriz)

label myprg
ENTER
*
rtn
immed (Programlamanın sonu)
Artık x^2'yi çalıştımak için "run myprog" yazın.

Adı:hp67
Kullanma Klavuzu:html formatında hp67 kullanma klavuzu
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

kalc

kcal, komut satırıdan da çalışır. readline kütüphanesini kullanır ve bazı "komut tamamlama" özelliklerine sahiptir. Gerçel ve karmaşık sayılarla, sınırsız uzunluktaki tam sayılarla , keyfi kesinlikte gerçel sayılarla işlem yapabilir.

Adı:kalc
Klavuz:kalc.pdf 230K
Anasayfa:http://sourceforge.net/projects/kalc/
License:GPL

 

dcalc

Terminal penceresinde çalıştırmak için ncurses tabanlı bir hesap makinasıdır. HP67 gibi programlanamaz ama sayıları onaltılık sistemden, onluk sisteme veya ikilik sisteme çevirmekte iyidir.

Adı:dcalc
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

rpncalc

Terminal penceresinde çalıştırmak üzere yazılmış bir rpn hesap makinasıdır ama ncruses tabanlı değildir. Bu yüzden dc komutuna çok benzer. HP28s'in işlevselliğini uygulamıştır. rpncalc, dc'den çok daha ileridedir. Karmaşık sayıları, vektörleri ve matrisleri kullanabilir. rpncalc, Debian'ın bir parçaıdır.
Adı:rpncalc
Anasayfa:http://www.gnu.org/directory/science/math/rpncalc.html
Lisans:GPL

 

gdcalc

GTK kullanıcı arayüzüne sahip güzel bir hesap makinasıdır. RPN ya da cebirsel giriş yöntemini seçebilirsiniz. 4 mod seçilebilir: bilimsel, finansal, istatistiksel ve sayı dönüştürme (progrmlama modu da denir). Bu son mod, programlama ilgili birşey yapamaz (x48 ya da HP67 de olduğu gibi). Bir masaüstü hesap makinasından beklene herşeyi karşılar.

Birim dönüştürme modunu kullanabilmek için units(1) komutunu yüklemelisiniz. ( ftp://ftp.gnu.org/gnu/units/, birçok Lİnux dağıtımının bir parçasıdır).

Adı:gdcalc
Anasayfa:http://bhepple.freeshell.org/dcalc/unix/
Lisans:GPL

 

grpn

GTK kullanıcı arayüzüne dayanan bir RPN hesap makinasıdır. Temel cebirsel ve trigonometrik fonksiyonları kullanıma sunar.
Adı:grpn
Anasayfa:http://lashwhip.com/grpn.html
Lisans:GPL

 

galculator

gdcalc ile işlevsellik bakımından çok benzerdir. RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Sayı dönüşümlerini (onaltılık,onluk,ikilik) ve temel bilimsel fonksiyonları destekler.
Adı:galculator
Anasayfa:http://galculator.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

calcoo

Bu eski bir hesap makinasıdır.RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Cebir ve trigonometri için iyidir.
Adı:calcoo
Anasayfa:http://calcoo.sourceforge.net
Lisans:GPL

 

Kalk

Bu basit (ama ücretsiz) RPN hesap makinası palm pilot içindir. Palm Linux üzerinde çalışmamasına rağmen burada yayınladım. Çünkü GPL lisansı altındadır (palm yazılımları için fazla görülmeyen bir özellik).
Adı:kalk
Anasayfa:http://www.klawitter.de/palm/kalk.html
Lisans:GPL

 

GCalc

Bu bir RPN hesap makinası değildir ama çok çok kullanışlıdır. Java tabanlı, anında grafik çizebileceğiniz bir hesap makinasıdır. Çalıştırabilmek için mozilla ya da netscape için java eklentisine ihityacınız var (jre paketinin bir parçasıdır [blackdown.org]). Java çalıştırabilen bir tarayıcıda hemen grafik çizdirebilrsiniz.
Adı:GCalc
Ansayfa:http://humblestar.net/GCalc/
Lisans:GPL
 

Sonuç

Gördünüz gibi herkese uygun bir RPN hesap makinası var. Muhtemelen daha bir çok RPN hesap makinası vardır amayukarıdakilerin hepsi GPL lisanslıdır.  

References----------Referanslar

 

Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
 talkback page 

<--, Bu sayının ana sayfasına gider

Görselyöre sayfalarının bakımı, LinuxFocus Editörleri tarafından yapılmaktadır
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org
Çeviri bilgisi:
en --> -- : Guido Socher (homepage)
en --> tr: Özcan GÜNGÖR <ozcangungor(at)netscape.net>

2004-07-14, generated by lfparser version 2.43

mirror server hosted at Truenetwork, Russian Federation.